راهنمای ورود به مدیریت ایمنی و کیفیت

اگر شما هم علاقمند به رشته مدیریت ایمنی و کیفیت خدمات فرودگاهی هستید اما اطلاعات دقیقی از شرایط و راههای ورود به این شغل و مزیت ها و سختی های این شغل ندارید، گروه هوانوردی اسکایتو این مصاحبه را با مدیر ایمنی و کیفیت بزرگترین شرکت خدمات فرودگاهی ایران یعنی شرکت خدمات فرودگاهی سامان انجام داده است تا شما دقیقتر با این شغل آشنا شوید.

بیوگرافی:

نام و نام خانوادگی: میکائیل حقیقت جو

سمت: مدیر ایمنی و کیفیت شرکت خدمات هوایی سامان

به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد؛ میکائیل حقیقت جو، متولد 1369 از شیراز. امروز میخوام در خصوص مشاغلی و در واقع مواضعی که توی صنعت هوانوردی و بخش خدمات زمینی که با عنوان انگلیسی ground handling شناخته میشه براتون توضیحات رو عرض کنم. سال 1386 وارد مقطع کاردانی شدم و تحصیلاتم رو در سال 1390 در مهندسی شیمی به اتمام رسوندم. سال 1396 و با بدو ورود در شرکت سامان تصمیم گرفتم که مجددا تحصیلات خودم رو در مقطع کارشناسی ارشد ادامه بدم. یک تصمیم دشوار گرفتم و تصمیم بر این بود که به صورت کلی گرایش خودم رو از مهندسی به مدیریت به واسطه دیدگاه کسب و کار تغییر بدم، این بار در دانشگاه علم و صنعت تهران در گرایش کارآفرینی فعالیت خودم رو شروع کردم؛ سال 96 با ورود من به شرکت سامان، در ابتدا پست سازمانی که در اون فعالیت داشتم خدمات مسافر بود، بعد از یک سال و چهار ماه درخواست دادم که در قسمت لود کنترل مشغول به فعالیت بشم، متاسفانه این درخواست من در سه نوبت مختلف ریجکت شد و مرجوع شد، بعد از سه بار درخواست بار چهارم موافقت شد، من به واحد لود کنترل انتقال پیدا کردم، واحد لود کنترل در واقع واحدیست که به محاسبات وزنی و تعادلیه هواپیما می پردازه. بعد از مدتی مجددا اون حس تمامیت خواهی، حس کمال طلبی به سراغ من اومد و تصمیم گرفتم که اینبار درخواست کنم که به واحد کوردینیتور یا واحد هماهنگی انتقال داده بشم. واحد کوردینیتور بمانند یک واحد هماهنگ کننده عملیات پروازیست. یک ارکستر و رهبر دارد، در واقع یک عملیات خدمات زمینی هم یک رهبر دارد که به عنوان کوردیناتور شناخته میشه. کوردیناتور پروازی بایستی یک اطلاعات و پیش زمینه تجربی نسبت به تمامی واحدها داشته باشه تا بتونه از آن چیزی که در واحدها و در عملیات میگذره اطلاعات کامل داشته باشه، تا بتونه بر اساس اون اطلاعات عملیات رو رهبری کنه؛ در واقع واحد بسیار مهمیست از این نظر که ایمنی و عملیات در این واحد متمرکز هست. یک کوردیناتور علاوه بر این که بایستی ایمنی پرواز رو تحت نظر داشه باشه، بایستی رویه هارو در کوتاه ترین زمان ممکن انجام بده، چرا چونکه پنج دقیقه کاهش زمان در مدت زمانیکه هواپیما بر روی زمین توقف داره میتواند درآمدی بالغ بر چند صد میلیون دلار برای شرکت هواپیمایی رو در ماه به دنبال داشته باشه. بعد از چند ماه به واسطه تلاش‌های مجدد این افتخار رو کسب کردم که به عنوان مدرس و معلم شرکت در حوزه سیستم مدیریت ایمنی وارد بشم و فعالیت تدریس خودم رو شروع کنم، و نهایتا بعد از سه سال فعالیت در زمینه ایمنی، تضمین کیفیت و آموزش تونستم که سمت مدیریت ایمنی و کیفیت رو در شرکت خدمات هوایی سامان کسب کنم.

تاریخچه و اهمیت مدیریت ایمنی و کیفیت شرکت خدمات فرودگاهی

بعد از جنگ جهانی دوم کشورها تصمیم گرفتند که قوانین بین المللی هوانوردی رو به صورت شفاف و واضح متبین بشن و همین علت به دور هم جمع اومدن و تصمیم گرفتند که یک پیمانی رو بنویسن که بعدها به عنوان پیمان شیکاگو مشهور شد. نتیجه پیمان شیکاگو ایجاد یک سازمان بین المللی بنام ICAO بود؛ ICAO که مخفف یا Abbreviation آن international civil aviation organization است یک نهاد بین المللی است؛ در پیمان شیکاگو توضیح داده شد که کشورهای دنیا بایستی به دنبال رفاه مردم و ایجاد امنیت و ایمنی در پروازهای بین المللی باشن. نتیجه اون پیمان نامه به منظور اجرا شدن، توسعه نوزده annex یا اصطلاحا ضمیمه به پیمان نامه شیکاگو بود؛ در این نوزده annex که گستره عملیات هوانوردی رو از مقررات کوالیفیکیشن تا تسهیلات فرودگاهی تا حراست و ایمنی رو به دنبال داره این شد که سازمان هواپیمایی کشوری و به صورت کلی بخوام بگم کشور ایران به عنوان عضوی از این پیمان نامه الزامات و مقررات اجرایی رو در کشور خودش با توجه به دامنه و وسعت فعالیت پیاده سازی کنه. چند سال قبل از اینکه پیمان نامه شیکاگو منعقد بشه، شرکت های هواپیمایی در شهری گرد هم اومدن و تصمیم گرفتن برای اینکه یک اتحادیه مستقل رو برای خودشون ایجاد کنند تا بتونه از این طریق تسهیلات امور حمل و نقل و افزایش درآمدی انجام بشه. این اتحادیه با نام آیاتا یا مخفف international air transport association شناخته میشه. در نتیجه تشکیل آیاتا شرکت های هواپیمایی گرد هم اومدن و شروع به یکپارچه کردن استاندارهای خودشون کردن. آیاتا بعدها گستردگی بسیار زیادی داشت و کمیته های مختلفی رو تشکیل داد تا بتونه شرکت های هواپیمایی رو در ایجاد یک مقررات یکپارچه همکاری و گرد هم جمع آوری کنه. آیاتا به عنوان یکی از رسالت‌های خودش برای ایجاد مقررات واحد ممیزی های آیوسا و آی سِیگو رو در مرور زمان تشکیل داد. ممیزی های آیوسا از شرکت های هواپیمایی و ممیزی های آی سِیگو از شرکت های خدمات زمینی انجام میشه. چنین مقرراتی به گونه ای یک بدنه واحد رو همزمان با ICAO ایجاد میکنه که شرکت های هواپیمایی، شرکت‌های خدمات زمینی بتونن یک ساختار ثابتی رو توی بدنه شرکت خودشون ایجاد بکنن که یک نهاد نظارتی بنام ایمنی، بنام کیفیت رو ایجاد بکنند تا از این طریق بتونه فعالیت های شرکت رو مورد پایش قرار بده، مورد نظارت قرار بده و در صورتیکه با مقررات مرجع انطباق و همخوانی ندارند به عنوان یک ساز و کار داخلی اون ها رو اصلاح کنه، و به گونه ای میتونم بگم با کلمه سلف کارِکت رو میتونم ایمنی و سیستم کیفی رو براتون توصیف کنم. اگر ایمنی ترمز شرکت حساب میشه سیستم کیفی به عنوان وجدان شرکت نامگذاری شده است.

وظایف و مسئولیت های مدیریت ایمنی و کیفیت شرکت خدمات فرودگاهی

هرچند این سوالی که شما میپرسید سوال بسیار متغیری است چونکه بسته به سیاست و ساختار سازمانی که هر شرکت برای خودش متصور میشه، مسئولیت هاش میتونه با مسئولیت های سمتی مشابه با شرکتی که حتی فعالیت یکی که انجام میده و مشابه دیگری هست انجام میده، یکسان باشه. اما در مورد خود من که بخوام براتون توضیح بدم، سیستم های نظارتی به گونه ای اجرای قوانین و مقررات روز دنیا رو بر عهده دارن. صنعت هوانوردی همونطور که پیش تر براتون تشریح کردم محیطی پویاست؛ قوانین و مقررات سال به سال و حتی کیس استادی در چند ماه تغییر پیدا میکنن. وظیفه یک نهاد نظارتی مثل ایمنی و سیستم کیفی این هست که چنین مقرراتی رو دریافت کنه، این مقررات رو کاستومایز کنه، متناسب کنه با فعالیت شرکت، دامنه و گستردگی شرکت و سپس اون هارو به مرحله اجرا برسونه. در این اجرا ما بسیاری barrier و موانع داریم که مهمترین این موانع ها فرهنگیست که ما در اون زندگی میکنیم. فرهنگ ایمنی کلمه ایست که بسیار در صنعت هوانوردی رایج هست. ICAO در یکی از اسناد خودش فرهنگ ایمنی رو چنین تعریف میکنه: نحوه رفتار و نگرش افراد در ارتباط با ایمنی زمانیکه هیچ کسی نظارتی ندارد. به طبع این فرهنگ ایمنی از فرهنگ ملی ما نشات میگیره و ما نیازمند افزایش دانش و معلومات عمومی یا به اصطلاح دوستانیکه توی سیستم حکومتی هستند از فرهنگ معلومات استفاده میکنند، هستیم. به عنوان یک نهاد نظارتی این استانداردهایی که ابلاغ میشه بایستی مورد پایش قرار بگیره، مورد بررسی قرار بگیره تا از اجرای اونها به صورت اثربخش اطمینان حاصل بشه، و این assurance به سیستم نظارتی دولتی و حتی خود مدیریت عامل شرکت داده بشه که این الزامات اجرا شدن و هیچگونه خطری یا مخاطره ای محیط شرکت رو تحت تاثیر قرار نمیده، این یک موضوعیست، موضوع دوم در خصوص ارتباط با شرکت های هواپیماییه طرف قرارداد هست؛ شرکت های گراند هندلینگ به عنوان یک شرکتی که ارائه دهنده خدمات یا سرویس پروایدر هستند بایستی الزامات و مقررات شرکت های هواپیمایی طرف قرارداد رو که عملا به عنوان یک مشتریشون حساب میشن اجرا کنند. در این خصوص این الزامات بایستی مورد پایش قرار بگیره، بایستی مورد بررسی قرار بگیره و ما این اطمینان رو به شرکت های هواپیمایی بدیم که در هر بار نشست و برخواست هواپیماهای ایشون کمترین آسیب یا تمامی مخاطرات حذف شدن و مطابق با خواسته ها و الزامات ایشون به مشتریان و به هواپیماهای ایشون خدمات رسانی انجام میشه.

مزیت ها و معایب مدیریت ایمنی و کیفیت شرکت خدمات فرودگاهی

بله. اگر بخوام اول از مزیت های شغلی صحبت بکنم، شاید مزیت هایی که میاد بیشتر گِینِش اینترنال هست تا بحث اکسترنال، هرچند بحث مزایا و حقوقی هم یکی از مزیت های هر شغل حساب میشه ولی حداقل از نظر من اینجور احساس میکنم که از مزیت ها این هست که این شغل پویایی و تکامل مداوم رو طلب میکنه، مدام در حال تغییر بودن باعث میشه که دیدگاهت نسبت به قضایا تغییر کنه و یکی از پارامترهاش این هست که زندگی شخصی خودت رو تحت تاثیر قرار میده، برای من که این شکلی بوده، همچنین بحث افزایش شبکه کاری و ارتباطاتی هست که به واسطه این شغل کسب میشه؛ قسمت دوم بحث ماموریت های شغلی گسترده و متنوعی که در سایت های مختلف برگزار میشه هم جزو یکی از مزیت های شغلی مطرح میشه و به نظر من بحث ارتقا فرهنگ ایمنی و اینکه من هم به عنوان قسمتی از این ارتقا فعالیت میکنم هم جزو یکی از مزیت هاییست که این شغل همراه داره. در خصوص معایب میتونم مسئولیت گسترده و پاسخگویی هایی که در خصوص سیستم هست راجبش صحبت بکنم، قسمت بعدی به واسطه اینکه مدیر ایمنی، مدیر شرایط اضطراری یا اِمِرجِنسی شرکت هم هست نیاز به این هست که 24 ساعته بایستی در تماس باشین و اینکه اگر لایف استایل مناسبی رو برای این شغل برای خودمون در نظر نگیریم میتونه تبدیل به خستگی ذهنی و خستگی جسمی بشه، به همین خاطر این شغل نیازمند بکارگیری یک سبک زندگی مناسب هست تا این معایب رو همراه خودش نداشته باشه.

چه افرادی مناسب شغل مدیریت ایمنی و کیفیت شرکت خدمات فرودگاهی هستند؟

پاسخ این سوالاتون رو میتونم در دو پارامتر خدمتتون ارائه کنم. پارامتر اول خصوصیات شخصیتیست که هر فرد دارد؛ اینکه میتونه این شغل رو مناسب بکنه. در قسمت دوم میتونم به تحصیلات دانشگاهی بپردازم که میتونن این شغل رو مناسبشون کنه. اگر بخوام در وهله اول به قسمت ؟19؟ فرد بپردازم نفراتی که به دنبال پِرفِکشن هستن، به دنبال کمال طلبی در محیط سیستم خودشون هستن میتونن در این جایگاه به خوبی فعالیت کنن، نفراتی هستن که مدام به دنبال تغییرند و اینکه به گونه ای خلاق هستن و تفکر خلاق دارند، هر کدوم از این کلماتی که بکار میبرم شاید دنیایی معنی پشتش باشه ولی به واسطه تایم کوتاهی که داریم من به راحتی از کنارشون میگذرم. نفراتی که به دنبال ایجاد و تغییر در محیط اطرافشون هستن؛ اطراف، میتونم بگم، دامنه اطراف، دامنه کشور یا به دامنه یک شرکت برمیگرده؛ کسانیکه این خصوصیات درونی رو داشته باشن میتونن توی این حوزه وارد بشن و مسیرشون رو سریع و کوتاه زمان مدت این رو سپری کنن. در وهله دوم تحصیلات دانشگاهی که یک فرد در حوزه مهندسی صنایع، در حوزه ایمنی و HSE و در حوزه سیستم‌های کیفی داشته باشه میتونه ایشون رو واجد صلاحیت تر کنه برای تصدی این شغل، ولی به صورت کلی نمیتونم پاسخ قاطعی بدم که صرفا این نفرات میتونن توی این حوزه مشغول به فعالیت بشن؛ چرا، چونکه علاقه شخصی میتونه راه رو برای رسیدن به این شغل هموار کنه و فارغ از این که تحصیل شما چه چیز باشد، نگرشتون چه چیز باشد، اگر بخواهی که اون رو بدست بیاوری و میتوانی و این در خصوصیت انسان زاده و باهاش همراه هست.

راه های ورود به رشته مدیریت ایمنی و کیفیت شرکت خدمات فرودگاهی

بله. برای ورود به حوزه تضمین کیفیت شما نیاز به کسب دو قسمت مختلف دانش و معلومات دارید. قسمت اول رو میتونم به عنوان مفاهیم کیفی نام ببرم، مفاهیمی که به عنوان کوالیتی شناخته میشه و نیازمند درک شما از مستندات، الزامات اجرایی یا به صورت کلی چرخه بهبود مستمر هست. چنین الزاماتی رو شما میتونید با شرکت در دوره های آموزشی آزادی که توسط موسسات آموزشی همچون توف نورد، سازمان مدیریت صنعتی که برگزار میشه در قسمت ایزو 9001 چنین کوالیفیکیشنی رو کسب کنید. در وهله دوم شما نیازمند کسب تجربه عملیاتی حداقل در یکی از زمینه های مرتبط با فعالیتتون هستید؛ چنین تجربه هایی رو به طبع میبایست با کارکردن و قسمتی از اون سیستم شدن کسب کنید؛ زمانیکه این دو دانش و معلومات در کنار هم قرار بگیره به شما یک اَدوَنتیج و یک مزیت برای تبدیل شدن به کارشناس تضمین کیفیت رو میده، یه سری دوره‌های آموزشی مجزا هم توسط سازمان فنی حرفه ای برگزار میشه با عنوان ترتیب کارشناس تضمین کیفیت، تربیت مدیریت تضمین کیفیت که حتی یک سری کتاب های آزاد هم در این خصوص چاپ و در اختیار علاقه مندان به این رشته قرار داده شده که حضور در این دوره ها و مطالعه این کتاب ها هم میتونه به شما یک دانش و معلوماتی برای فعالیت در این حوزه شغلی رو بده. برای اینکه شما به صورت کلی کوالیفای انجام فعالیت های تضمین کیفیت بشید نیاز دارید به این که برای شروع توی یکی از واحدهای کیفی سیستم شرکت های هواپیمایی، شرکت های گراند هندلینگ فعالیت داشته باشید. من خودم به عنوان یک نفر که هم اکنون با بیشتر مدیران هواپیمایی در تماس هستم واقعا توی این قسمت ما ضعف داریم و حداقل میتونم بگم که ماهیانه یک بار نیست که یکی از شرکت های هواپیمایی تماس میگیره و به دنبال یک کارشناس واجد صلاحیت برای تصدی این پست میگرده؛ پیشنهاد من این هست که با شروع در یک شرکت هواپیمایی یا گراند هندلینگ و تصدی یک کارمند ساده شروع کرده و همزمان دوره های سیستم کیفی رو سپری کنید، دستورالعمل های مربوط به هر شغل رو بخونید که بعد از مدتی بتونید تبدیل به یک فرد واجد صلاحیت برای تصدی کارشناس تضمین کیفیت بشید.

فرصت های شغلی در حوزه ایمنی و کیفیت شرکت خدمات فرودگاهی

ورود به حوزه تضمین کیفیت و ایمنی به عنوان یک کارشناس ابتدای راه هست و خودتون هستید که اون راه رو هموار میکنید؛ راه هموار شدن به منزله هزینه کردن برای اون زمان است. هر کس به رهی آید سوی کمال، برای رسیدن به کمال از دگرگونی کمال باید چشم خواهش همی بستن. اگر شما به دنبال ترفیع شغل در قسمت سیستم کیفی و ایمنی هستید بایستی خودتون رو وقف این مسئله کنید، چرا چونکه، اطلاعات تبدیل به معلومات میشوند، معلومات تبدیل به دانش و دانش تبدیل به شایستگی. در این میان گذراندن دوره های آموزشی مختلف و مرتبط با فعالیت شما میتونه یکی از برگ های برنده ای باشه که ترفیع شغلی شمارو در مرور زمان رقم بزنه. خود من بالغ بر پنجاه دوره آموزشی از موسسات مختلف خارج از کشور همچون ICAO، آیاتا، ACI و هاروارد بیزینس، همکاری دانشگاه آیاتا و چندین موسسه دیگه کسب کردم. این سرمایه گذاری که ما روی خودمون انجام میدیم بالاترین سرمایه گذاریست و واقعا یک زمانی کلا سعی کردم روی این هدف متمرکز بشم، چرا، چونکه زمانی اشعه های خورشید زمانیکه متمرکز بشن قابلیت سوزاندن رو دارند. زمانیکه شما به این سطح برسید سیستم نمیتونه شمارو نادیده بگیره؛ مدیریتی هرچند در واقع به گونه ای که متفاوت باشه با معیارهای شما همخوانی داشته باشه وجود شمارو نمیتونه نفی کنه و ناخودآگاه شما وارد چرخه پذیرش میشید. در ابتدا شمارو میرانند، بعد از مدتی به حرف های شما گوش میدهند و بعد از مدتی با شما همراه میشوند و زمانیکه این چرخه وارد بشید ترفیع شغلی شما آغاز میشه، بعد از سمت کارشناسی بسته به ساختار سازمانی ایستگاه شما میتونید تبدیل به کارشناس ارشد بشید، کارشناس ارشد تبدیل به ریاست میشید، در این قسمت مهارت های مدیریتی به کمک شما میاد، یعنی صرفا subject matter expert  بودن اون قسمت مهم نیست، من بایستی بتونم توانایی های مدیریت افراد رو داشته باشم، بتونم مدیریت زمان رو بر عهده داشته باشم، توانایی تعامل رو داشته باشم، problem solving رو داشته باشم، بتونم نفرات رو برای رسیدن به یک هدف واحد پشت سر خودم هماهنگ کنم، یعنی مهارت های رهبری رو بکار بگیرم و در کنارش مهارت های مدیریتی رو کسب کنم و بعد از اون میتونم تبدیل بشم به یک فرد مدیریت، ولی این انتهای قضیه نیست و همه این مهارت ها روز به روز در کنار معلومات بایستی به کار گرفته بشه تا شما بتونید از یک مدیریت تبدیل به یک معاونت مدیریت عامل بشید و شاید در گذر زمان این فرصت فراهم بشه که بتونید تبدیل بشید به مدیر عامل یکی از شرکت های هواپیمایی، ولی برای تبدیل به این قسمت شدن نیازمند هست که شبکه کاری ارتباطات خودتون رو گسترش بدید و بتونید از پارامترهای مختلفی برای رسیدن به اهداف سالم استفاده کنید.

میانگین حقوق مدیر ایمنی و کیفیت شرکت خدمات فرودگاهی

پاسخ این سوالتون به صورتی که خودتون هم مطرح کردید متغیر هست، چرا، چون بسته به شرکت هواپیمایی داره که تعداد ناوگانش n تعداد باشه یا n+1 تعداد باشه، هر چقدر شرکت گستردگی کاری بیشتری داشته باشه به طبع حقوق و مزایای بالایی رو برای شما به ارمغان میاره، این موضوع هم بستگی داره به آیین نامه مشاغلی که توسط معاونت سرمایه های انسانی یا نیروی انسانی اون شرکت تصویب شده ولی به صورت کلی اگر بخوام میانگینی رو عرض کنم توی این تاریخی که مصاحبه داره انجا میشه میتونه از میانگین بیست میلیون تومن در ماه شروع بشه تا پنجاه میلیون تومن در ماه یا حتی بیشتر هم ادامه داشته باشه.

کلام آخر …

سخن هر چه گویم همه گفته اند برای باغ دانش همه رفته اند، ولی به عنوان یک نفر که بخوام توصیه ای رو خدمتتون بکنم، بیان یک جمله است، اقدام به انجام کاری جدید و مخاطره آمیز همواره با مشکل و مبارزه روبروست، و تنها در صورتی موفقیت آمیز است که شخص صبور و مُصِر باشد؛ چنان چون دانه گیاه که در زمین کاشته میشود به سختی با زمین مبارزه میکند و زمانیکه استقامتش مورد قبول واقع شد توسط همان زمین متبرک میشود و خواهد رویید.