آشنایی کامل با شرکت هواپیماسازی MRJ میتسوبیشی

شرکت هواپیماسازی MRJ میتسوبیشی با یک هدف شروع شد  تغییر ذهنیت جهان در مورد حمل و نقل هوایی منطقه ای

هر چه درباره جت­های هوایی منطقه ای در ذهن دارید فراموش کنید! شاید کمی عجیب به نظر بیاید اگر بگوییم این شعارها از زبان شرکت صنعتی میتسوبیشی در ژاپن است!  تولیدکننده ای که در صنعت خودروسازی کاملا شناخته شده است و با طول عمر بیش از یک قرن، توانسته ژاپن را به یکی از قدرتمندترین قطب های جهان در صنعت خودروسازی تبدیل سازد. این کشور از حیث تعداد تولید سالانه جزء سه تولیدکننده خودرو برتر جهان  از سال 1960 میلادی تا به امروز بوده است. پس احتمالا تا مدت ها کمی غریب بود که ژاپن در صنعت هواپیماسازی نیز همانند تولید خودرو به قدرتی جهانی تبدیل شود.

تاریخچه شرکت هواپیماسازی MRJ میتسوبیشی

در دهه ۶۰ هواپیمای دو موتوره توربوپراپ(Turboprop)  YS-11 که نوعی هواپیمای ملخی به حساب می آمد، با ظرفیت کمتر از ۱۰۰ نفر برای پروازهای داخلی، در ژاپن طراحی و تولید شد. هدف از این تولید ورود به جمع قدرتمندان تولید کننده هواپیماهای کوچک بود. بعد از فروش 182 دستگاه YS-11 – که البته موفقیت بزرگی در صنعت هوایی به حساب نمی آمد- دولت ژاپن دستور به خروج و قطع تولید این هواپیما داد. دلایلی از جمله افزایش ایمنی پرواز و ناتوان بودن جت توربوپراپ در برآورده ساختن بعضی الزامات، دلیل خروج این هواپیما اعلام شد. بعد از این اقدام ناموفق،‌ که از نظر اقتصادی ضربه مهلکی به صنعت هوایی ژاپن وارد کرد، ژاپن تولید هواپیما را متوقف کرد و فعالیت خود در عرصه صنعت هوایی را تنها به تولید قطعات و تجهیزات هواپیما برای شرکت های بزرگ و مطرح هواپیمایی مسافربری جهان از قبیل بوئینگ آمریکا محدود کرد.

اما بالاخره در قرن بیست و یکم میتسوبیشی غول صنعتی ژاپن توانست جای پای خالی ژاپن در صنعت هوانوردی جهان را پر کند. و شرکت هواپیماسازی MRJ میتسوبیشی تاسیس کند صنایع هوایی میتسوبیشی Mitsubishi Aircraft Corporation، زیر مجموعه صنایع سنگین میتسوبیشی، یک شرکت تازه تاسیس است که اختصاصا برای تولید سری خاصی از جت های هواپیمایی تاسیس شده است. لازم به ذکر است که شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی 65 درصد از کل سهام این شرکت را داراست، و مابقی آن در اختیار چندین سهام دار دیگر ژاپنی است؛ از جمله شرکت سهامی میتسوبیشی، تویوتا موتور، شرکت سومیموتو و میتسویی. دولت ژاپن نیز حمایت خود را از این شرکت اعلام کرده و بخش بزرگی از مخارج  این پروژه را متقبل خواهد شد، تا اینبار ژاپن بتواند برای اولین بار به عنوان یکی از سازندگان و طراحان هواپیماهای تجاری جهان مطرح شود.

شاید معدود کسی باشد که آوازه ی شرکت میتسوبیشی را در تولید خودرو و ماشین آلات صنعتی نشنیده باشد؛ این شرکت که در سال 1870 توسط Yataro Iwasaki تاسیس شد،‌ در صنايع بانكداري، بيمه، گمرك و بسیاری از کارهای تجاری دیگر فعال بوده و با شروع جنگ جهانی دوم، شروع به تولید هواپیماهای جنگی کرد؛ اما در حقیقت هیچ هواپیمای تجاری توسط این شرکت ساخته نشد بود. سرانجام در سال 2008 بعد از بیش از 50 سال با رونمایی از جت منطقه ای MRJ (Mitsubishi Regional Jet) ، توانست شرکت هواپیماسازی میتسوبیشی -MAC- را به عنوان یکی از زیر مجموعه های اصلی خود به دنیا معرفی کند.

هواپیمای محلی کوتاه برد MRJ مخفف عبارت Mitsubishi Regional Jet به معنای جت منطقه ای میتسوبیشی است که در دو مدل MRJ-70 و MRJ-90 طراحی و تولید می­شود. این محصول هم اکنون به عنوان یکی از پیشرفته­ترین هواپیماهای داخلی کوتاه برد شناخته شده و به راحتی وارد میدان رقابت با  جت­های منطقه ای معروفی از جمله امبرائر برزیل و بمباردیر کانادا شده است.

در هر دو سری MRJ فاصله دم هواپیما تا زمین 10.4 متر و فاصله دو سر بال آن 29.2 متر محاسبه شده است؛‌ کابین هر دوی این هواپیماها 2.03 متر ارتفاع و 2.76 متر  پهنا دارد. اما در تعداد سرنشین، طول بدنه هواپیما،‌ برد عملیاتی و موتور تفاوتـهایی وجود دارد.

مدل MRJ-70 با ظرفیتی بین 69 تا 80 نفر، طولی برابر 33.4 متر دارد؛ در حالیکه در مدل MRJ-90، ظرفیت به 81 تا 92 سرنشین افزایش پیدا کرده و بالطبع طول بدنه به 35.8 متر رسیده است.

هر کدام از این مدل ها در سه سری مختلف تولید شده­ اند که برد پروازی متفاوت دارند؛ هواپیمای منطقه  ای MRJ-70، دارای سری های MRJ-70STD، MRJ-70ER و MRJ-70LR بوده که برد پروازشان به ترتیب 1880، 3090 و 3740 کیلومتر تقریب زده شده است. موتور نصب شده بر روی این جت توربوفن پرات اند ویتنی PW1215G نام دارد که می تواند نیرویی برابر 69.3 کیلونیوتن تولید کند. باند فرود مورد نیاز نیز باید 1.430 متر طول داشته باشد.

همانطور که گفته شد مدل MRJ-90 نیز در سه سری تولید می­شود که در برد پرواز با هم اختلاف دارند.  سری اول که به نام MRJ-90STD شناخته می­شود می­تواند 2120 کیلومتر بدون توقف پرواز کند؛ حال آنکه سری دوم MRJ-90ER برد پروازی برابر با 2870 کیلومتر دارد و برد پرواز در سری سوم آن یعنی هواپیمای MRJ-90LR به 3770 کیلومتر رسیده است. در مدل MRJ-90 از دو موتور پرات اند وییتنی PW1217G استفاده شده که توانایی تولید 78.2 کیلونیوتن نیرو را دارند. به علاوه این جت منطقه­ای برای فرود آمدن به باندی با طول 1.480 متر نیاز دارد.

در بررسی جزئی تر موتور این جت پیشرفته، لازم است اضافه کنیم که موتور پرت‌ اند‌ ویتنی،‌ یک موتور آمریکایی است که توسط شرکت پرت اند ویتنی، یکی از قدرتمندترین تولیدکنندگان موتور توربوفن دنیا،‌ ساخته شده. این موتور در هواپیماهای کوتاه برد امبرائر برزیل، ایرباس321 و بمباردیر کانادا نیز استفاده شده است. میتسوبیشی ادعا کرده که محصول جدید شرکت هواپیماسازی اش مصرف سوخت کمتری در مقایسه با مدل های رقیب دارد. چرا که علاوه بر بهره گرفتن از موتورهای فوق حرفه ای پرت اند ویتنی، در بسیاری از قطعات مثل بال های هواپیما از فیبر کربن استفاده شده است. فیبر کربن علاوه بر کاهش وزن هواپیما، باعث شده که مصرف سوخت کم شود؛ در نتیجه انعطاف پذیری و قدرت مانور جت به طور چشم گیری افزایش می یابد.

قیمت جت منطقه ای MRJ-70 34 میلیون دلار و MRJ-90 42 میلیون دلار اعلام شده است.

در حال حاضر بزرگترین تولید کننده هواپیمای منطقه ای با برد متوسط و کوتاه  متعلق به شرکت امبرائر SA برزیل است، و بعد از آن بمباردیر کانادا قرار دارد. اما با ظهور جت منطقه ای ژاپن، دور از ذهن نیست که به زودی میتسوبیشی به هدف نهایی خود، یعنی تبدیل شدن به دومین تولیدکننده هواپیماهای مسافربری جهان، برسد و این رتبه را از چنگ کانادا درآورد. در حال حاضر MRJ در مقایسه با این دو رقیب خود از چندین حیث متمایز است. از جمله سقف بلندتر و تعداد مسافر بیشتر. به علاوه همانطور که ذکر شد وزن کمتر MRJ باعث شده که این جت در مقایسه با رقیبان خود با سرعت بیشتری پرواز  کند.

اولین پرواز آزمایشی هواپیمای مسافربری پیشرفته میتسوبیشی در سال 2017 در فرودگاه ناگویای ژاپن، با موفقیت همراه بود که نویدآور عصر تازه ای در صنعت هوانوردی سرزمین آفتاب تابان است. در حقیقت کشور ژاپن با تولید جدید خود، تلاشی که از سال ۱۹۶۰ میلادی آغاز کرده و ناتمام گذاشته بود را سرانجام تکمیل کرد تا در برابر تولید کنندگان قدرتمند جهانی، در صنعت هواپیماسازی، حرفی برای گفتن داشته باشد.

در ابتدا طبق برنامه ریزی مهندسان ژاپنی، برآورد میشد که در سال ۲۰۱۴ رونمایی اولیه  از هواپیمای MRJ صورت گیرد، اما شرکت میتسوبیشی در تولید و تحویل جت های منطقه ای MRJ با مشکلاتی روبه رو بود و تا کنون بارها تاریخ عرضه محصول به تعویق افتاده است. اما اکنون صحبت از تحویل سفارش های ثبت شده در سال 2020 است. روکتون، شرکت هوایی سوئدی، اولین خریدار 10 فروند از این جت منطقه ای بوده است؛ ایرلاین هایی از میانمار تا میامی آمریکا نیز جزء کشورهایی بوند که اولین ثبت سفارشها را انجام دادند. علاوه بر این تاکنون بیش از 200 فروند هواپیمای تجاری MRJ توسط شرکت­های اپراتور داخلی هواپیمایی ژاپن، در لیست سفارش های قطعی قرار گرفته است. ایران نیز برای خرید 92 دستگاه جت منطقه ای میتسوبیشی، با ژاپن وارد مذاکرات شده است.

در دو دهه اخیر شاهد تاسیس چندین فرودگاه کوچک در شهرهای مختلف کشورمان بوده ایم،‌ اما تعداد ناچیز حمل و نقل های هوایی در این فرودگاه ها بر کسی پوشیده نیست. فرودگاه هایی که بعضا با هزینه های کلان و وعده راه اندازی سریع، تاسیس شدند، ولی به دلیل نبود هواپیماهای کوچک با ظرفیت مسافربری کم، توانی برای سرپا نگ داشتن آن ها وجود نداشت و یا اینکه توانستند تنها با درصد کمی از توانشان کار کنند.

بوئینگ و ایرباس دو شرکت شناخته شده در صنعت هوایی ایران هستند؛ اما سال هاست این دو شرکت تولید هواپیماهای کوچک را از لیست تولید های خود حذف کردند. این در حالیست که نیاز اصلی این روزهای صنعت هوایی کشورمان، جت های منطقه ای است که ظرفیت مسافری حداکثر ۱۰۰  نفر و برد پروازی در حدود 3000 کیلومتر دارند. بنابراین دور ذهن نیست که جت های منطقه ای MRJ به زودی بازار ایران و بسیاری از کشورهای جهان را در دست بگیرد.